Inleiding
Gemeenten werken steeds vaker samen in regionaal verband. Dit komt doordat de complexiteit van gemeentelijke taken toeneemt. Kennisdeling en schaalvoordelen kunnen bijdragen aan efficiënter bestuur en betere dienstverlening. Een verbonden partij is een samenwerkingsvorm waarbij de gemeente een financieel en bestuurlijk belang heeft. Verbonden partijen kunnen we onderscheiden in gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. We nemen deel aan zeven gemeenschappelijke regelingen en drie vennootschappen.
Beleidskader
- Wet Gemeenschappelijke Regelingen (Wgr)
- Nota verbonden partijen gemeente Buren
- Regionaal informatieprotocol Rivierenland
Ontwikkelingen
Er is een steeds grotere wens vanuit gemeenteraden om meer grip en sturing te krijgen op verbonden partijen. Het gaat vooral om de kaderstellende en controlerende rol van gemeenteraden. Regionale samenwerking met andere gemeenten om gemeenschappelijke doelen te bereiken, is een belangrijk aandachtspunt. Als pilot zijn er ambtelijke adviesgroepen ingericht om de zienswijzen beter onderling af te stemmen. Deze pilot loopt waarschijnlijk door in 2026.
De gemeenten dienden een gezamenlijk en inhoudelijke zienswijze in bij de gemeenschappelijke regelingen op de kadernota's en begrotingen 2026. Dit als resultaat van de adviesgroepen. Deze zienswijze legde de taakstelling op om te bezuinigen. Dit heeft te maken met de vermindering van inkomsten die gemeenten ontvangen vanuit het Rijk. De taakstelling hield een bezuiniging in van 1,5% lagere gemeentelijke bijdrage in de begrotingsjaren 2026 en 2027, oplopend naar 3,0% vanaf 2028. Per gemeenschappelijke regeling is het verschillend hoe deze taakstelling is opgepakt. Dit zorgt ervoor dat de gemeentelijke bijdrage per gemeenschappelijke regeling lager wordt vanaf 2026. Verderop in deze paragraaf is dit per gemeenschappelijke regeling uitgewerkt.
Risico's
We hebben een bestuurlijk en een financieel belang bij alle verbonden partijen. Dat betekent ook dat we te maken kunnen krijgen met bestuurlijke en financiële risico's. Bestuurlijke risico’s gaan over de mate waarin we aangesproken kunnen worden op het functioneren van de verbonden partij. Het financiële risico gaat over de mate waarin de verbonden partij in staat is de eigen risico’s op te kunnen vangen. Als de partij daar niet toe in staat is, ligt het risico bij de deelnemende gemeenten. Voor het in kaart brengen van de financiële risico’s maken we gebruik van de begroting 2026 van de verbonden partijen. Verderop in deze paragraaf hebben we per verbonden partij het volgende in beeld gebracht:
- wat de financiële risico’s zijn voor de verbonden partij;
- of het weerstandvermogen van de verbonden partij voldoende is om eventuele risico’s op te vangen;
- er aanleiding is om in het risicoprofiel van de gemeente Buren rekening te houden met het financiële risico van de verbonden partij (gekwantificeerd in de paragraaf ‘Weerstandsvermogen en risicobeheersing’).