Inleiding
Op 8 juli 2025 stelde u de kadernota 2026-2029 vast. In de inleiding van deze kadernota is aandacht besteed aan het financieel perspectief van dat moment als voorbereiding op de begroting 2026-2029. De kadernota 2026 - 2029 is gebruikt als uitgangspunt voor het opstellen van deze begroting. In de kadernota is aandacht voor de financieel onzekere tijden voor gemeenten.
De effecten van het zogenaamde ravijnjaar (veroorzaakt door de mindere uitkering vanuit het Rijk) zijn minder negatief door het doorschuiven van de financiële tekorten van 2026 naar 2028. Toch blijven de zorgen bestaan. Daarnaast zorgt de demissionaire status van ons kabinet ervoor dat er weinig wijzigingen te verwachten zijn. Tegelijkertijd blijven hierdoor de onzekerheden bestaan.
We wachten op de miljoenennota van het kabinet en de vertaling daarvan in vooral de septembercirculaire. Net als in voorgaande jaren is de septembercirculaire niet verwerkt in de cijfers van de begroting. We verwachten dat we bij de raadsvergadering over de begroting meer duidelijkheid hebben over de consequenties. We verwachten u een raadsinformatiebrief te kunnen presenteren over de uitkomsten van de septembercirculaire.
We hebben met deze begroting, naast de uitvoering van reguliere en wettelijke taken, aandacht voor een aantal nieuwe onderwerpen. Deze onderwerpen zijn in de kadernota genoemd en verwerkt in de begroting 2026-2029. Met het vaststellen van de begroting geeft u het college de opdracht om het gepresenteerde beleid voor de komende periode uit te voeren. De investeringen zijn opgenomen in het meerjareninvesteringsplan.
We zijn blij u een structureel sluitende begroting te kunnen aanbieden waarbij we nu de vruchten plukken van het reeds eerder ingezette financieel beleid, waarbij de ombuigingen van destijds nu zorgen voor een solide financiële basis. We zijn ook blij het beleid te kunnen voortzetten ten aanzien van de heffingen, waarbij behoudends de indexering, belastingverhoging niet nodig is.
We bereiden ons met deze begroting voor op een groei met bescheiden bruis. Onze weerstandscapaciteit is daarbij met 2,13 uitstekend. Ook onze eigen vermogenspositie is eind 2026, met een geplande omvang van circa 9 miljoen, gezond te noemen.
Financieel meerjarenperspectief
Als gemeente zijn we verplicht een begroting vast te stellen waarin de inkomsten en uitgaven structureel en materieel in evenwicht zijn. Dit betekent dat het saldo van de begroting 2026 - en als dat niet lukt, in ieder geval de laatste jaarschijf 2029 - na correctie van incidentele baten en lasten positief moet zijn. Met deze begroting kunnen we constateren dat we daaraan voldoen.
Onderstaand ziet u een overzicht van de ontwikkeling van het meerjarenperspectief sinds de behandeling van de kadernota. Bij de mutaties maken we onderscheid tussen financieel technische wijzigingen, wettelijke of noodzakelijke wijzigingen en overige wijzigingen.
We zijn blij u een sluitende meerjarenbegroting 2026-2029 te presenteren voor alle vier de jaarschijven, als het gaat om het financieel perspectief na correcties voor incidentele baten en lasten. Zoals eerder genoemd, plukken we nu de vruchten van het eerder vastgestelde ombuigingsprogramma.
Ten opzichte van de kadernota 2026 zien we meerdere verschillen, deze staan in de tabel met de belangrijkste financiële ontwikkelingen. Het proces van begroten houdt in dat we de bestaande en nieuw aangevraagde middelen nog een keer bekijken om te bepalen of bijstelling nodig is.
De grootste mutatie komt door de verwerking van de vastgestelde nota overhead. Deze nota geeft aan hoe we de overhead in onze gemeente moeten toepassen. Na langere tijd zonder actieve grondexploitaties, heeft de raad eind 2024 twee nieuwe grondexploitaties vastgesteld. De nota overhead maakt duidelijk hoe de overhead aan deze grondexploitaties wordt toegerekend. Dit leidt tot een kostentoerekening over verschillende onderdelen, waaronder de grondexploitaties, wat een voordeel oplevert voor het begrotingssaldo. De overhead wordt zoals gebruikelijk ook toegerekend aan de leges en de heffingen.
Exploitatie | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting |
---|---|---|---|---|
(bedragen * 1.000 euro) - = nadeel + = voordeel | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
Saldo na kadernota 2026-2029 | -1.216 | 445 | -864 | -193 |
Mutaties begroting | 964 | 905 | 465 | 357 |
Financieel technisch | 1.774 | 1.540 | 1.145 | 1.038 |
Wettelijk noodzakelijk | -635 | -635 | -635 | -635 |
Overig | -175 | 0 | -45 | -46 |
Saldo begroting 2026-2029 | -252 | 1.350 | -399 | 164 |
Belangrijkste financiële ontwikkelingen
Exploitatie | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting |
---|---|---|---|---|
(bedragen x €1.000) | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
Financieel technisch | ||||
Mei circulaire 2025 | 288 | 159 | -70 | 12 |
Algemene uitkering | 490 | 405 | 681 | 678 |
Toerekenen overhead aan grondexploitaties | 669 | 691 | 336 | 188 |
Rente langlopende lening | 132 | 114 | 20 | -44 |
Kosten toerekening taakveld begraafplaatsen | 195 | 58 | 58 | 58 |
Herverdeling gemeentelijke bijdrage VRGZ | 0 | 113 | 120 | 146 |
Totaal financieel technisch | 1.774 | 1.540 | 1.145 | 1.038 |
Wettelijk / noodzakelijk | ||||
Nieuwkomers (DVO Wet inburgering) | -118 | -118 | -118 | -118 |
Personeelslasten trede stijging | -201 | -201 | -201 | -201 |
Bijstellen budgetten Jeugd | -316 | -316 | -316 | -316 |
Totaal wettelijk / noodzakelijk | -635 | -635 | -635 | -635 |
Overig | ||||
Personeelslasten (onder andere voor langdurig niet inzetbaar personeel) | -194 | -47 | -65 | -65 |
Diverse aanpassingen onder de ≤ € 100.000 | 19 | 47 | 20 | 19 |
Totaal Overig | -175 | 0 | -45 | -46 |
Mutaties begroting 2026 | 964 | 905 | 465 | 357 |
Structureel meerjarenperspectief
Op grond van artikel 189 van de Gemeentewet ziet de gemeenteraad erop toe dat de begroting reëel en structureel in evenwicht is. Met structureel evenwicht bedoelen we dat structurele lasten worden gedekt door structurele baten. Met reëel evenwicht bedoelen we dat de geraamde baten en lasten in de begroting en de meerjarenraming volledig en realistisch zijn.
Het structureel meerjarenperspectief is het toetsingskader dat de provincie gebruikt. De begroting 2026 laat een positief beeld zien. Dan is repressief toezicht van toepassing. De meerjarenbegroting is voor alle vier de jaren sluitend.
Financieel meerjarenperspectief | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting |
---|---|---|---|---|
Saldo na Kadernota 2026 | -1.216 | 445 | -864 | -193 |
Mutaties begroting 2026 (inclusief meicirculaire) | 964 | 905 | 465 | 357 |
Geraamd saldo (meerjaren)begroting 2026-2029 | -252 | 1.350 | -399 | 164 |
Correctie voor incidentele lasten | 5.533 | 965 | 896 | 719 |
Correctie voor incidentele baten | 4.188 | 681 | 482 | 619 |
Structureel resultaat begroting 2026 | 1.093 | 1.634 | 15 | 264 |